Kraków

W 2000 roku Kraków jako pierwsze miasto z Polski oraz Europy Środkowo-Wschodniej (równocześnie z Pragą) został Europejską Stolicą Kultury. W drugiej dekadzie XXI wieku został również wyróżniony tytułem Europejskiego Miasta Sportu 2014 i Miasta Literatury UNESCO. W 2006 r. Kraków został wymieniony wśród 5 najbardziej popularnych miast Europy, w 2007 r. uzyskał miano „najmodniejszego miasta świata” według amerykańskiej agencji internetowej Orbitz, wyznaczającej trendy w światowej turystyce.
W 2012 roku Kraków odwiedziło blisko 9 mln osób. Turystów krajowych było 6,6 mln, natomiast zagranicznych 2,35 mln. Spośród turystów zagranicznych Kraków najczęściej odwiedzają goście z Wielkiej Brytanii (23 proc.), Niemiec (13 proc.), Włoch (9,4 proc.), Francji (9 proc.), Hiszpanii (8,5 proc.) oraz Rosji (5,9 proc.). Wśród gości krajowych przeważali mieszkańcy Małopolski (24,5 proc.), województwa mazowieckiego (10,5 proc.) i śląskiego (9,4 proc.). Dochody Krakowa z turystyki w 2012 roku osiągnęły rekordowy poziom 3,5 mld zł.
Liczba turystów w 2012 była wyższa niż w poprzednich latach. W 2011 roku Kraków odwiedziło 8,6 mln osób, a wcześniej było to 8,1 mln (2010), 7,3 mln (2009) oraz 7,4 mln (2008). Liczba turystów rośnie systematycznie od roku 2003, gdy miasto odwiedziło 5,5 mln osób.
W latach 2014 i 2015 Kraków zdobył nagrody Zoover Award, miasta europejskiego najlepszego dla turystów. W tymże samym 2015 r. według brytyjskich respondentów magazynu „Which”, Kraków został uznany za najciekawsze i najbardziej przyjazne z punktu widzenia krótkiego turystycznego wyjazdu (tzw. city breaks) europejskie miasto.
Ważną rolę w ostatnim dziesięcioleciu zaczyna odgrywać turystyka religijna, pielgrzymkowa i turystyka śladami kultury żydowskiej. Od kilku lat intensywnie rozwija się również w Krakowie turystyka kongresowa. W 2010 roku odbyło się w Krakowie 7112 spotkań, co stanowi 40% wszystkich organizowanych tego typu imprez w Polsce. Na drugim miejscu znalazła się Warszawa – 3556 spotkań, dalej były: Trójmiasto – 3258, Katowice – 1077, Poznań – 1110. Dalszy rozwój turystyki kongresowej jeszcze bardziej się rozwinął, gdy zostało otwarte Centrum Kongresowe ICE Kraków, Tauron Arena Kraków i EXPO Kraków.
Dużym zainteresowaniem turystów cieszy się również województwo małopolskie, które odwiedza 14,5% ogółu turystów spędzających wakacje w Polsce, co daje mu drugie miejsce po województwie zachodniopomorskim.